تغییرات رویشی صنوبر (Populus nigra) در حاشیه رودخانه‌های استان کرمانشاه

برای ارزیابی مقدار تولید چوب صنوبر در صنوبرکاری­های سنتی، محاسبه رویش سالانه این درختان ضروری است. در این پژوهش هشت توده صنوبرکاری از گونه Populus nigraدر مناطق مختلف حاشیه رودخانه‌های استان کرمانشاه انتخاب شدند. صدودو قطعه‌نمونه با مساحت متغیر به­صورت منظم- تصادفی تعیین شد و اندازه‌گیری­ صفات رویشی قطر و ارتفاع در آنها انجام شد. داده ­های به­ دست‌آمده با روش آماری تجزیه‌واریانس یک­طرفه مورد بررسی و مقایسه میانگین­ ها قرار گرفتند. ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک توده­ ها نیز اندازه‌گیری شد. بررسی همبستگی متغیرهای خاک نیز با استفاده از تجزیه به­ مؤلفه­ های اصلی انجام شد. نتایج نشان داد که ازنظر رویش حجمی، توده شماره شش با 38 مترمکعب در سال و در هکتار بهترین عملکرد و توده شماره چهار با 10/3 مترمکعب در سال و در هکتار کمترین رویش را داشتند. تفاوت در مقادیر رویش قطری و ارتفاعی توده ­ها نیز مشاهده شد. با بررسی ویژگی‌های خاک توده‌ها مشخص شد که گرچه ارتباط معنی­ داری بین رویش و ویژگی‌های خاک وجود ندارد، اما براساس نتایج به­ دست­ آمده از تجزیه به مؤلفه­ های اصلی، تفاوت معنی­ داری بین آنها مشاهده می­شود. برای مثال از یک­سو با کاهش مقادیر EC و و از سوی دیگر با افزایش مقادیر رس، ازت و کربن آلی شرایط رویش بهتر شده است. همچنین به­ دلیل فقدان تنوع ژنتیکی بین درختان مورد مطالعه، تأثیر عمیق­تر روش­های کاشت و داشت (عملیات مدیریتی) در تولید چوب صنوبر نسبت به مؤلفه­ های ژنتیکی و ادافیکی مشخص شد.